[vc_row][vc_column][vc_column_text]Ülkemizde elektrik dağıtım şebekelerinin, özel sektör tarafından işletilmesine yönelik özelleştirme faaliyetlerine ilk olarak, 1989 yılında başlanmıştır. Bu dönemde 3096 Sayılı Yasaya bağlı olarak; öncelikle Kayseri ve Civarı Elk. TAŞ, Çukurova Elk. A.Ş. Kepez A.Ş. ve Aktaş Elk. A.Ş. “elektrik üretim”, “iletim”, “dağıtım” ve “ticaret” konularında ilgili bölgelerde hizmet sunmaya başlamıştır. Ancak bu süreçte hizmet kapsamının, hukuksal açıdan bazı sorunlar teşkil ederek, dava konusu olması, özelleştirme konusunda yeni arayışlara yol açarak yeni yasaları gündeme getirmiştir. Bu doğrultuda önce 3996 Sayılı Yasa (Yap-İşlet-Devret modeli), daha sonra ise 4283 Sayılı Yasa (Yap-İşlet modeli) yürürlüğe girmiştir. 2001 yılında ise İngiltere’den uyarlanan örnek bir model üzerinden “Elektrik Sektörünün Yeniden Yapılandırılması” adı ile 4628 Sayılı Elektrik Piyasası Yasası yürürlüğe konmuştur. Bu yasa ile rekabet şartları da gözetilerek; çevreyle uyumlu, ekonomik, sürekli ve kaliteli elektrik enerjisinin tüketicilerin hizmetine sunulması amaçlanmıştır.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), yapılan bu çalışmaları “Özelleştirme ile devletin ekonomideki sınai ve ticari aktivitesinin en aza indirilmesi hedeflenirken; rekabete dayalı piyasa ekonomisinin oluşturulması, devlet bütçesi üzerindeki KİT finansman yükünün azaltılması, sermaye piyasasının geliştirilmesi ve atıl tasarrufların ekonomiye kazandırılması, bu yolla elde edilecek kaynakların altyapı yatırımlarına yönlendirilmesi” olarak tanımlayarak; özelleştirmenin nihai amacının, “devletin işletmecilik alanından çekilmek” olduğunu belirtmiştir.
ÖİB’nın (Özelleştirme İdaresi başkanlığı) elektrik enerjisi konusundaki özelleştirme amaçları, aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:
• Varlıkların verimli biçimde işletilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi
• Elektrik enerjisi arz güvenliğinin sağlanması ve arz kalitesinin artırılması
• Kayıp – kaçak oranlarının azaltılması
• Özel sektörün yenileme ve genişleme yatırımları yapması
• Rekabet sonucu sağlanan faydanın tüketicilere sunulması
4628 Sayılı Yasaya göre elektrik piyasasında faaliyetler yeniden düzenlenerek; “iletim” faaliyetleri ulusal tekel olarak kamu tarafına, “dağıtım” faaliyetleri ise özelleştirilmek üzere, 21 bağımsız bölgesel tekele dönüştürülmüştür.
2009-2010 yıllarına gelindiğinde; 18.05.2009 tarih ve 2009/11 no’lu Yüksek Planlama Kurulu kararı ile açıklanan “Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Stratejisi Belgesi” gereği, elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi hızlandırılarak; ihaleler tamamlanmış ve tüm bölgelerde özel şirketlere devir işlemleri gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkan tabloya göre; elektrik şirketlerinin özelleştirme bedelleri, özelleştirme dönemindeki abone sayıları ile hizmet verdikleri iller aşağıda listelenmiştir:
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]