İşletmenizin karlılığı üzerinde doğrudan etkili olan enerji maliyetleri, elektrik tedarik hizmetinin fiyatlandırılmasında sıkıntılar, enerji sektörünün karmaşıklığı, tedarikçilerin aldığı hatalı ticari kararlar, regülasyonların sıklığı enerji sektöründeki tedarik sözleşmelerinin bazen süresinden önce fesih edilmesine sebep olabilir. Bu fesihler çoğu zaman tedarikçiler tarafından yapılırken bazen enerjiyi kullanan işletmeler tarafından da fesih edilebilir. Bu yazımızda elektrik sektöründe karşılaşabileceğiniz elektrik sözleşmelerinden bahsedeceğiz.

İnternete baktığımızda en genel sözleşme tanımı; hukuksal bir sonuç doğurmak amacıyla, iki ya da daha çok kişinin ya da kuruluşun, karşılıklı ve birbirine uygun irade bildirişiyle gerçekleşen işlemdir. Tarafların birbirine uygun irade açıklamalarıyla yapılan bir hukuki işlem olan sözleşmenin genel olarak belirli bir biçimde yapılması zorunlu değildir. Elbette sözleşmeler duruma göre değişebilir. Gelin önce sözleşmeleri tanıyalım.

İmzalanan Kurumlara Göre Elektrik Sözleşmeleri

• Görevli Tedarik Şirketi(GTŞ) İle Yapılan Sözleşmeler

GTŞ’ler aslında TEDAŞ olarak tanıdığımız şirketlerdir. Türkiye’de 21 elektrik dağıtım şirketi bulunmakta olup bunların hepsi özelleştirilmiştir. Gelinen son noktada TEDAŞ’ı ev sahibi, özelleştirilen elektrik şirketlerini de kiracı olarak düşünebilirsiniz. Görevli Tedarik Şirketleri elektriği indirimsiz olarak satan ve devletten aldıkları lisansına derç edilen bölgeleri kapsarlar. Tedarik lisansına sahiptirler. Bu şirketler ile İki türlü sözleşme imzalanır. Serbest tüketiciler ile imzalanan indirimli elektrik sözleşmesi (Belirli Süreli Sözleşme) ile ulusal tarife fiyatları üzerinden (indirimsiz) elektrik kullanan aboneler ile imzalanan Perakende Satış Sözleşmeleridir. Serbest tüketiciler ile yaptıkları sözleşmelerde hangi süreler arasında ne kadar indirim uygulanacağına dair bilgiler olduğundan aynı zamanda Belirli Süreli Sözleşmelerdir. Perakende Satış Sözleşmelerinde bitiş tarihi olmadığından bir süre olmaz. Dolayısı ile bu sözleşmelere aynı zamanda Belirsiz Süreli Sözleşme de denir. Perakende satış sözleşmeleri standart olup içerik EPDK hükümlerine göre hazırlanır. Kanun ve mevzuata aykırı sözleşme maddeleri kullanılmaz.

• İletim Şirketi İle Yapılan Sözleşmeler- TEİAŞ ( Türkiye Elektrik İletim AŞ)

İletim sisteminden elektrik kullanacak şirketlerin TEİAŞ ile sistem kullanım anlaşması yapması gerekir. İletim sisteminden enerji kullanan şirketler aynı zamanda bir elektrik tedarik sözleşmesi de yapması gerekir. İletim tarifesinden elektrik kullanan aboneler büyük tüketiciler olduklarından kendi bünyesinde uzmanlar bulunmaktadır.

• Dağıtım Şirketi İle Yapılan Sözleşmeler

Elektrik dağıtım şirketleri, kullandığınız enerjinin şebeke üzerinden tüketim noktalarına ulaştırılmasından sorumludur. Dağıtım bedeli bu hizmetleri kapsamaktadır. Doğal tekeldirler. Yani bir bölgedeki dağıtım şirketinden memnun değilseniz başka bir dağıtım şirketine geçemezsiniz. Oysaki elektrik faturanızı gönderen şirketinizi her zaman değiştirebilirsiniz. Elektrik sistemindeki arızlardan ve kesintilerden sorumludur. İlk aboneliğinizi yaptırırken gerekli teknik koşulları sağladığınızdan emin olmak zorundadırlar. Bu şartlara uygun dağıtım varlıklarını tesis edip uygun enerji nakil hattı gibi koşullar sağlandıktan sonra alacağınız dağıtım hizmeti için bir sözleşme imzalamanız gerekir. Buna Dağıtım Bağlantı Anlaşması (DBA) denir. Bu sözleşmelerin formatı EPDK tarafından belirlenir.

Serbest Tüketiciler İle Yapılan Sözleşmeler

EPDK tarafından her yıl belirlenen bir tüketim limiti bulunmaktadır. Bu limiti geçen elektrik aboneleri ulusal elektrik tarifesinden bağımsız olarak özel bir elektrik şirketinden indirimli fiyatlar ile temin edebilir. Bu limiti aşan aboneler serbest tüketici denilmektedir. 1-2 sene içinde limitin sıfırlanması beklenmektedir. Bu sözleşmeler ile elektrik abonelerine indirimli elektrik hizmeti sunulur. Sözleşmelerde bir standart yoktur. Şirketin ticari ahlak ve etik değerlerine göre değişmektedir. Geneli tedarikçinin elektrik abonesi üzerinde hâkim duruma geçmeye çalıştığı asimetrik sözleşmelerdir. Bu tarz sözleşmeleri imzalarken çok dikkatli okumanız gerekir.

Sözleşmenizin mutlaka imzalı ve üzerinde sözleşme başlangıç tarihi olan bir kopyasını mutlaka tedarikçinizden temin edin ve saklayın. Otomatik uzayan sözleşmelerin tüketici yararına olmadığını bilmelisiniz. Çoğunlukla sözleşmelerde otomatik uzama maddeleri vardır. Ancak tüketici olarak siz talebinizi dile getirin. Unutmayın “ Parası olan kuralı koyar”

Sözleşme Sürelerine Göre Elektrik Satış Sözleşmeleri

Belirsiz Süreli Sözleşmeler

Bu tip sözleşmelerde üzerinde başlangıç tarihi bulunsa bile bitiş süresi yazmaz. Hizmet devam ettiği ya da taraflardan birinin sözleşmenin bitişine ilişkin talebi bulunmadığı sürece sözleşme sonlanmaz. Perakende satış sözleşmeleri, Dağıtım Bağlantı anlaşmaları gibi sözleşmeler belirsiz sürelidir.

Belirli Süreli Sözleşmeler

Bu tip sözleşmelerde başlangıç ve bitiş tarihleri bulunur ve süre tamamlandığında sözleşme kendiliğinden son erebildiği gibi belirlenen sürelerde uzayabilmektedir.

Avukatlarınız elektrik tedarik sözleşmelerini Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu gibi kanunlara göre yorumlayabilirler. Bu işi çok iyi de yapabilirler. Ancak uzmanlık gerektiren teknik konularda uzman desteği almadığınızda sözleşme maddeleri arasındaki gizli maliyetleri göremeyebilirsiniz. AFA olarak bugüne kadar destek verdiğimiz binlerce sözleşme bulunmaktadır. Tedarikçi ve tüketici taraflarını da oldukça hakim olan ekibimiz bu konuda size en doğru ve kapsamlı desteği verebilirler.

AFA Enerji Danışmanlık, enerji tedarik satın almaları alanında hizmet sunan en büyük ekiplerden biri olup, sahip olduğu sektör uzmanlığı ve deneyimi ile hem alıcı hem satıcı tarafa, bir satın alma işleminin tüm safhalarında ihtiyaç duyabilecekleri tam kapsamlı danışmanlık hizmetini sunabilecek bir yetkinliğe sahiptir.