EPDK Tarifeler Dairesi, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ isminde bir tebliğ taslağını sektör görüşüne açtı. Belli bir tüketim büyüklüğüne ait elektrik abonelerinin ödedikleri faturalarının artmasına yol açacak bu tebliğ ile alakalı, sosyal ve yazılı medyada doğruları yansıtmayan haberler çıktı ve elektrik sektöründeki şehir efsaneleri arasında yerini aldı. Çok sayıda iddia mevcut. Bu yazımızda anlatacağımız bilgiler ile Son Kaynak Tarifesi hakkında elektrik abonelerini doğru şekilde bilgilendirmeyi amaçlıyoruz.Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ Taslağı, aslında yeni ortaya çıkmış bir mevzuat değil. Yurtdışında kimi ülkelerde uygulanması bulunuyor ve EPDK bu yönetmeliği daha öncede yürürlülüğe sokmayı istedi ancak gelen tepkiler sebebi ile başarılı olamadı. Aslında burada EPDK sanki kötü bir şey yapıyormuş algısı oluşuyor fakat bunun yapılmasının gerekli olduğu açıktır. Bizim bu konuda eleştirilerimiz olduğunu yazının devamında göreceksiniz. Ancak biz tebliğin çıkarılmasını değil içeriğini eleştireceğiz. Belki yönetmeliğin yürürlülüğe sokulmak istenen zamanında ülkenin bulunduğu ekonomik koşullar sebebi ile uygun olmadığını söyleyebiliriz. Şu anda birçok firma hayatta kalma mücadelesi verirken en kuvvetli sabit maliyet girdisi olan elektriğin zamlanıyor olmasına toplumun geniş bir kesiminin karşı çıkacağını düşünüyoruz.

Elektrik aboneleri olan ticari işletmeler, herhangi bir sebeple maliyetlerinin artmasını elbette istemeyecektir. Ancak herkesin kendine göre istekleri olabileceği gibi, devletin tüm istekleri karşılaması da bekleyemeyiz. Devlet bu konudaki talepleri yerine getirmesi durumunda yine ortaya çıkacak kamu zararı üzerinden yine hepimiz etkilenmiş olacağız. Dolayısı ile elektrik sektöründeki maliyetleri devletimizin çekmesini talep etmek çözüm odaklı bir yaklaşım olmayacaktır.

Tebliği okuduğumuzda elektrik abonesi olan tüketici haklarının yeterince korunmadığını görüyoruz. Örneğin elektrik abonesinin kendi iradesi ve rızası dışında son kaynak tarifesine bırakılması durumunda ne olacağı konusunda bir açıklama yok. Bazen elektrik aboneleri bir özel şirketten diğerine geçerken lisans sahibi şirket personelinin hata ya da eksikliği sebebi ile dağıtıma düşebiliyor. Ayrıca yine tüketicinin bilgi ve onayı olmadan tedarikçisi piyasa koşullarını gerekçe göstererek ya da hiçbir açıklama yapmadan elektrik abonesini portföyünden çıkarıyor. Bu iki örnekte sektörde karşılaştığımız olaylardır. Yukarıda anlattığım iki örnekte de elektrik abonesinin sürece etki etmesi mümkün değildir. Lisans sahibi şirketinin hatası ya da tercihi sebebi ile tüketicinin son kaynak tarifesine maruz kalıp mağduriyet oluşması durumunda nasıl bir yaptırım uygulanacağı, herhangi bir zararın ne şekilde tazmin edileceğine dair tebliğde bir hüküm bulmamaktadır. EPDK Tarifeler Dairesi lisans sahibi şirketleri düşündüğü kadar tüketicileri de düşünmelidir.

(*) Yazı içinde geçen sektörel terminoloji için alt kısımda açıklamalar yapılacaktır.

Genel Değerlendirme

Anayasa’nın 124. maddesiyle Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerine kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelik çıkarma yetkisi verilmiştir. İdareler bu yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarabilecekleri gibi, kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmeliklerde değişiklikler de yapabilirler. Yönetmeliklerin Anayasa, Yasa, Tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen şekil şartına uyularak çıkarılması dışında; söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır. Ancak ilgili tebliği okuyunca sanki acele ile hazırlanmış gibi bir hissiyat oluşturuyor. Tanımlar çok yuvarlak ve ifadeler her yöne çekilebilecek kıvamdadır. Oysaki kanun ve yönetmeliklerin açık ve net olması beklenmektedir.

İlgili tebliğde geçen tüketim limiti konusu Son Kaynak Tarife fiyatını belirleyecek olması sebebi ile çok önemli bir husus oldu. EPDK Tarifeler Dairesi tebliğin taslak metni yayınlandıktan kısa bir süre sonra bu sefer EPDK Elektrik Piyasası Dairesi Tüketici Hizmetleri Yönetmelik Taslağını yayınladı. İki yönetmelikte de geçen düşük tüketim limiti ifadesi sektörde bir anlam karmaşası oluşturdu. Son Kaynak Tebliğinde limitlerle ilgili en ufak bir ipucu olmaması sebebi ile her kesim bir tüketim limiti yürütmeye çoktan başlamıştı. Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinde ise “Düşük Tüketim Limiti” isminde bir tanımlama yapılmış ve buda yıllık 100.000 kWh olarak belirlenmişti. Mevzuatı biraz yakından takip eden herkes ikisini birbiri ile eşleştirdi. İki senedir elektriğe zam gelmesini bekleyen elektrik sektörü sonunda iyi bir haber aldığını düşündü ancak bilmiyorlardı ki büyük yanılgı içerisindeydiler.

EPDK Elektrik Dairesi Başkanlığını arayıp sorduğumuzda düşük tüketim limitinin son kaynak tedarik tarifesinde geçen tanımdan farklı olduğunu belirttiler. EPDK’da her dairenin kendisine göre bir çalışması var. Elektrik Piyasası Dairesi de 2018 yılbaşında serbest tüketici limitini sıfırlamayı planlıyor. Limit sıfırlandığında artık her abone bir özel şirket ile çalışmak zorunda kalacak. İşte bu olduğunda “kırılgan müşteri” (vulnerable) kapsamına girecek aboneleri korumak için bir limit belirlemişler ve bunu da iyi yapmışlar. Ancak isim benzerliği sebebi ile sektörde bir karmaşa oluşabileceğini eminim ki hiç düşünmemişlerdir. Dolayısı ile Son Kaynak Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkındaki Tebliğ’de geçen düşük tüketimli limitin Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinde bahsedilen limitle hiçbir alakasının bulunmadığını üst düzey EPDK bürokratlarından teyit ettik.

Taslak metin yayınlandığında enerji sektörünü takip eden bazı gazeteciler bunu “ulusal tarife kalkacak” şeklinde yorumlayıp haber yaptılar. Bazı danışmanlar da bu görüşü destekler açıklamalarda bulundular. Serbest tüketici limitinin sıfırlanması ve ulusal tarifelerin kaldırılıp bölgesel tarifeye geçileceği, fiyatların serbest piyasada arz ve talebe göre oluşması çok uzun süredir konuşulan, lisans sahibi elektrik şirketleri tarafından arzu edilen bir konudur. Dolayısı ile sektörde meydana gelen gelişmelerin bununla ilişkilendirilmesi düşüncesini makul bulmakla beraber ortada belge ve bilgi yokken kalkıp bu konuda kamuoyunu yanlış bilgilendirmeyi talihsiz bir gelişme olarak buluyoruz. Eğer açıklamalarda yasal bir dayanak yoksa ve aynı haber üç farklı gazetede çıkmıyorsa bunları dikkate almamanızı tavsiye ederiz.

Bir diğer iddia ise bizi en çok eğlendiren olmuştur. Kimilerine göre Son Kaynak Tedarik Tarifesi Tebliğinde bahsedilen yüksek ve düşük tüketimli müşterilerin belirlenmesinde, abonenin unvanının baz alınacağı iddia edilmektedir. Yani diyelim ki sizin işletmenizin bin adet aboneliği var. Aboneliklerinizin tüketimi aylık 1.000 kWh olsun ancak bunun gibi beş bin aboneliğiniz Türkiye’nin dört bir yanına yayılmışsa toplamda ayda 5.000.000 kWh tüketiminiz olur. Şimdi yüksek tüketimli müşteri limitinin de aylık 1.000.000 kWh olarak belirlenmiş olduğunu varsayalım. Eğer sayaç bazlı değerlendirirsek bu abonenin tüketimi aylık 1.000 kWh olduğu için son kaynak tarifesine takılmayacaktır. Eğer unvan bazlı bakarsak 5.000.000 kWh tüketim ile yüksek tüketim limitini geçtiği için faturalandırması son kaynak tarifesinden yapılacaktır.

Elektrik sektöründeki serbest tüketicilik kavramını ele aldığımızda ise elektrik abonelerinin sayaç bazlı değerlendirildiğini görüyoruz. Yine örneklendirerek anlatalım. Diyelim ki bir işletmeniz ve buna bağlı onlarca şubeniz olsun. 2016 yılı serbest tüketici limitinin 2.400 kWh olduğu bilgisi ile bunu değerlendirelim. Şimdi eğer bir aboneliğinizin tüketim toplamı yıllık 2.400 kWh’ı geçiyorsa serbest tüketicilik hakkında yararlanabilir. Ancak diğer abonelikleriniz bireysel bazda bu limiti geçemese bile hepsini topladığınızda limiti geçebiliyor olsun. İşte böyle bir durumda EPDK mevzuatı sayaçlarınızın toplu tüketimine bakmaz. Her sayacı bireysel değerlendirerek limiti geçip geçmediğine bakar. Dolayısı ile bu değerlendirmenin hatalı olduğunu düşünüyoruz.

Sektörde bazı lisans sahibi elektrik şirketlerinin henüz hakkında hiçbir şeyin kesinleşmemiş olduğu bir tebliği ile elektrik aboneliklerini baskı altına alarak sözleşmeler imzalattıklarını görüyoruz. Bunun sorumlusunun da EPDK Tarifeler Dairesinin yayınladığı tebliğ olduğunu düşünüyoruz. İlgili tebliğdeki bu eksikliğin elektrik abonelerinin mağdur olmasına yol açtığı konusunda herhangi bir şüphemiz yoktur. Her zaman söylediğimiz gibi mevzuatın tartışmaya mahal vermeyecek netlikte olması gerekmektedir.

Yine bazı lisans sahipleri tarafından son kaynak tedarik tarifesinin 0,230 TL/kWh, bir kesime göre ise 0,240 TL/kWh olacağı yönünde iddialar mevcut. Yazının yazıldığı tarih itibari ile tezgah üstü piyasalarda lisans sahibi şirketlerinin bir biri ile yaptıkları ticaretlerdeki fiyatları görebiliyorsunuz. Dolar kurunun ve PTF’nin (Piyasa Takas Fiyatı) giderek yükseldiği düşünüldüğünde son kaynak tarife fiyatının 0,240 TL/kWh olacağı bazı lisans sahibi elektrik şirketleri tarafından değerlendirilmektedir.

Ayrıca bu tebliğin turizm sektöründe önemli handikaplar oluşturabileceğini değerlendiriyoruz. Turizmi Teşvik Kanunu’nun 16 ıncı maddesinde geçen, “Turizm belgeli yatırım ve işletmeler elektrik, gaz ve su ücretlerini o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden öderler.” hükme istinaden, işletmelere elektrik enerjisi desteği sağlanmaktadır. Tarife yapısı değiştiğinde bunun bazı sonuçları olacağı şüphesizdir. Eğer bir turistlik işletme son kaynak tedarik tarifesine geçirilirse enerji desteği alabilmesi tarifesi değiştiği için tartışmalı bir duruma gelebilecektir. Bunun TRT Payının hesaplanmasına ilişkin tartışmalara benzeyeceği endişesi yaşıyoruz. Belgeli tesislere kanun ile verilmiş bir hakkın da bir tebliğ ile geri alınması konuyu oldukça tartışmalı bir sürece taşıyabilir.

Bir başka husus ise özellikle sanayi tarifesinden elektrik kullanan abonelere yapılan maliyetlerin yüksek olduğu aylarda portföyden çıkartarak görevli tedarik şirketine (eski adı ile TEDAŞ) dönmesi bu mevzuat ile engellenmek istemiş. Eğer böyle bir şey deneyecek olursanız bunun size fiyat maliyeti getireceğini söyleyebiliriz. (Bknz 8. Madde)

Son Kaynak Tedarik Tarife Fiyatı Ne Olabilir?

Daha evvel yanlış hatırlamıyorsam 2011 yılında bunu tebliği çıkarmaya çalıştıklarında düşünülen, ulusal tarife fiyatına göre son kaynak tarifesinin %15 zamlı olmasıydı. Yani ticarethane tarifesi diyelim ki 0,216 TL/kWh; o zaman bu rakamın %15 fazlası olan 0,247 TL/kWh son kaynak tarife fiyatı olacaktı ve faturanız bu fiyat üzerinden tahakkuk edecekti. Şu anda görüşe açılan yönetmelikte fiyatın nasıl oluşturulacağı konusunda pek bir ipucu yok. Bu sebeple de sıklıkla senaryolar yazıldığını görüyoruz. Bu senaryoların içinde ise en rağbet göreni ise fiyatın PTF+Yekdem+Makul Kar Marjı olanıdır.

Ancak bu formülde profil maliyetine yer verilmemiş. Gecesi %5 olan yer ile gecesi %30’un üzerinden olan yer için bu fiyat makul olacak mıdır? Üç vardiya çalışan bir sanayicinin profil maliyeti ile bir marketin ya da bankanın profil maliyeti oldukça farklı olacaktır. Bu ikisine aynı fiyat ile satış yapılabilmesi makul ve mantıklı değildir. Ayrıca gece fiyatının avantajından yararlanan ve tüketimini gün içerisinde farklı saatlere kaydırabilen işletmelerin böyle bir fiyatlandırmada mağdur olacağı açıktır. Un ve su fabrikalarının birçoğu elektrik fiyatları ucuz olduğu için gece çalışmayı tercih etmektedir. Siz bu avantajı kaldırdığınızda gece tüketim alışkanlıkları değişecek ve bunun bazı sonuçları olacaktır.

Son Kaynak Tüketim Limitleri Ne Olacak?

Son Kaynak Tedarik Tarife fiyatı ve tüketim limitlerinin, EPDK Kurul Üyeleri tarafından belirleneceği tebliğde yazmış. Bazı Kurul Üyeleri ile yaptığımız görüşmelerde fiyat ve tüketim limiti konusunda belirli bir görüş olmadığı ve bunun için konuşmanın erken olduğu gerekçesi ile bizlerle rakam paylaşamadılar. Zira bu konu daha EPDK Kurul’unda gündeme bile gelmemiş. İlerleyen günlerde bu konuda gelişmeler olabilir ancak bu yazının yayınlandığı tarih itibariyle elektrik piyasasında dolaşan fiyat ve limitler tamamen kişilerin şahsi görüşleri olup hiçbir koşulda EPDK kaynaklarına dayandırılmadığını çok net söyleyebiliriz.

Bazı Maddelerin İncelenerek Açıklanması

Son kaynak tedarik tarifesinin kapsamı ve unsurları

MADDE 5 – (1) Son kaynak tedariki kapsamında enerji tüketen tüketiciler yüksek tüketimli tüketiciler ile düşük tüketimli tüketicilerden oluşur.

(2) Kurul, son kaynak tüketici gruplarını belirleyen tüketim miktarını piyasanın gelişimine bağlı olarak sosyal ve ekonomik durumları dikkate alarak her yıl belirler.

(3) Kurul söz konusu tüketim miktarını piyasadaki gelişmelere paralel olarak gerekli gördüğü hallerde değiştirir. 

Aslında işin en can alıcı noktalarından birisi yukarıdaki maddeye ilişkindir. Yüksek ve düşük tüketimli tüketicilerden bahsedilmiş ancak bu yüksek ve düşük tüketimin hangi etkenlere bağlı olarak belirleneceği belirtmemiş. Bunun ana hatlarının belirlenmesi sektördeki spekülasyonları engelleyebilirdi. Sanırım burada bekleyerek taslak metne gelen yorumları değerlendirmek istemişler

İkinci fıkrada ise son kaynak tüketici gruplarından bahsedilmiş. Demek ki son kaynak tarifesinde de sanayi, ticarethane ve mesken gibi gruplar olması planlanıyor.

Yüksek tüketimli tüketicilere ilişkin son kaynak tedarik tarifesi

MADDE 6– (1) Yüksek tüketimli tüketicilere uygulanacak son kaynak tedarik tarifesinin belirlenmesinde; faaliyetin yürütülmesi için gerekli olan faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmet maliyeti vb. yatırım harcamaları ve/veya işletme giderleri, piyasada oluşan enerji tedarik maliyetleri gibi son kaynak tedarik faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki tüm maliyet ve hizmetleri karşılayacak bedeller ile makul kar dikkate alınır.

(2) Söz konusu tüketiciler için son kaynak tedarik tarifesi rekabetçi piyasaya geçişi teşvik edecek şekilde belirlenir.

(3) Yüksek tüketimli tüketiciler için son kaynak tedarik tarifesi, ilgili dönemde serbest tüketici niteliğini haiz olmayan tüketiciler için onaylanmış perakende satış tarifesinden düşük olamamak üzere Kurul tarafından belirlenir.

En çok bizi endişelendirmiş maddelerden birisi olan altıncı maddede son kaynak tedarik tarifesi fiyatları ile faturalandırılacak olan Yüksek Tüketimli Tüketicilerin fiyatının belirlenirken hangi maliyet unsurlarının dikkate alınacağı konusunda bilgi (!) veriyor. “Son Kaynak Tedarik Tarifesi” belirlenirken satış fiyatının oluşmasında dikkate alınacak maliyetlerden bahsetmişler. İkinci fıkrada ise son kaynak tedarik tarifesinin rekabetçi piyasaya geçişi teşvik edecek şekilde belirlendiği söylenmiş, ancak rekabetin fiyat ve kalite avantajı doğurması beklenir. Ancak bu tarife ile fiyat avantajı görülemediği gibi, tam tersine fiyatın zamlanması söz konusu olmuştur. Buradan çıkarılması gereken anlam ise, yüksek tüketimli tüketicilerin anlamlı bir fiyat farkı ile elektrik tüketeceği şeklinde olmalıdır. Böyle olduğu takdirde, elektrik aboneleri mevcutta fiyatlandırıldığı tarifeye geri dönmek istemeyecek ve her daim özel bir şirket ile çalışmak zorunda kalacaktır.

Son fıkra ise fiyatın en az perakende satış fiyatı kadar olacaktır demiş. Yani diyelim ki bir otel işletmecisisiniz ve indirimli elektrik almıyorsunuz. O zaman 2017 4. çeyrek perakende ticarethane tarifesi birim fiyatı 0,216 TL/kWh olacaktır. Bu tarife grubu için açıklanacak son kaynak tarifesi en bu fiyat kadar olacaktır denilmek istenmiştir.

Düşük tüketimli tüketicilere ilişkin son kaynak tedarik tarifesi

MADDE 7 – (1) Düşük tüketimli tüketicilere uygulanacak son kaynak tedarik tarifesinin belirlenmesinde; faaliyetin yürütülmesi için gerekli olan faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmet maliyeti vb. yatırım harcamaları ve/veya işletme giderleri, enerji tedarik maliyetleri gibi son kaynak tedarik faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki tüm maliyet ve hizmetleri karşılayacak bedeller ile bu kapsamda oluşan risklerden hareketle sektörel olarak belirlenen brüt kar marjı dikkate alınır.

(2) Düşük tüketimli tüketicilere uygulanacak son kaynak tedarik tarifesi, ilgili dönemde serbest tüketici niteliğini haiz olmayan tüketiciler için onaylanmış perakende satış tarifesine eşittir.

Yedinci maddede ise düşük tüketim yapan abonelere ilişkin hususlar belirlenmiş. Yine burada fiyatın belirlenmesine ilişkin kriterler tarif edilmiş.  Düşük tüketime sahip olan elektrik abonelerinin ise, alışık olduğumuz elektrik tarifesine eşit olacağı anlamını ikinci fıkrada çıkartabiliriz.

Son kaynak tedarik tarifesinin uygulanmasına ilişkin diğer hükümler

MADDE 8 – (1) Serbest tüketici niteliğini haiz tüketiciler için son kaynak tedarik tarifesi, ikili anlaşmanın herhangi bir sebeple sona ermesi nedeniyle veya doğrudan perakende satış sözleşmesi kapsamında görevli tedarik şirketinden enerji temin edilmesi durumunda gündeme gelir.

(2) Düşük tüketimli tüketiciler için onaylanan son kaynak tedarik tarifesi, ilgili tüketicinin serbest tüketici hakkını kazanması ile başlar ve tüketici herhangi bir tedarikçi ile ikili anlaşma yapıncaya, serbest tüketici olma hakkını kaybedinceye veya yüksek tüketimli tüketici grubuna dahil oluncaya kadar devam eder.

(3) İlk kez yüksek tüketimli tüketici grubuna dahil olan tüketiciler için onaylanan son kaynak tedarik tarifesi, bir önceki takvim yılında veya içinde bulunulan yılda, bu tüketici grubunu belirleyen tüketim miktarına erişildiği tarihi içeren ayı (a) takip eden üçüncü ayın (a+3) ilk gününden itibaren uygulanmaya başlar. İlk kez yüksek tüketimli tüketici grubuna dahil olan tüketicilerden iletim gerilim seviyesinden bağlı olanlara görevli tedarik şirketleri, dağıtım gerilim seviyesinden bağlı olanlara dağıtım şirketleri tarafından tebligat yoluyla bilgilendirme yapılır. İlk kez bu kapsama dahil olmayan tüketiciler için fiyat hemen uygulanır ve tebligat zorunluluğu yoktur.  Söz konusu fiyat değişimini içeren fatura hesaplamalarında kıst uygulanır. 

(4) Yüksek ve düşük tüketimli tüketicilere ilişkin tüketim bilgilerinin takibi dağıtım şirketlerinin sorumluluğundadır. Dağıtım şirketleri bu bilgileri ihtiyaç duyulması halinde son kaynak tedarikçisi şirketlerle paylaşır.

Sekizinci madde de son kaynak tedarik tarifesinin uygulanmasına ilişkin diğer hükümlerden bahsedilmiş. Birinci fıkrada anlatılmak istenen, hangi durumlarda son kaynak tarifesinin etkin olacağını anlatılmış. Özel bir elektrik şirketi ile çalışırken, indirimli elektrik satış sözleşmenizi sizin veya tedarikçinizin herhangi bir sebep ile fesih etmesi durumunda, son kaynak tedarik tarifesinden fiyatlandırılacağı açıklanmış. Burada çarpıcı olan Serbest tüketici hakkını kazanmış olsa bile özel bir elektrik şirketi ile çalışmayıp elektriğini (eski ismi ile Tedaş) Görevli Tedarik Şirketi üzerinden alanlar da yine bu fiyattan faturalandırılır. Yani limiti geçiyorsanız mutlaka bir özel şirket ile çalışmak zorunda kalacaksınız. Ayrıca eskiden özellikle sanayicilere yapıldığı gibi birkaç ay tarifeye dön geri kalan dönemde yine lisans sahibi elektrik şirketinden elektrik alma uygulamasının önüne geçilmesi hedeflenmiş olmalı.

Üçüncü fıkrada anlatılanları sektör dışından olanlar için anlamak gerçekten oldukça zor. Elimizden geldiğince basitleştirerek anlatmaya çalışalım. 1 Ocak ile 31 Aralık arasındaki süre, bir takvim yılını ifade eder. Elektrik piyasasında böyle bir tanım yer almıyor ama genel tanım bu şekildedir. İlgili tebliği Resmî Gazete ‘de yayınlanma tarihi 1 Ocak 2018 olması planlanıyor. Tam olarak uygulanacağı söylenen tarih ise 1 Nisan 2018 olarak belirtilmiş. Bu bilgiler ışığında üçüncü fıkrada anlatılanları örneklendirmek istiyorum.

• 2016 yılındaki tüketimleriniz belirlenen yüksek tüketim limitini geçiyorsa 1 Nisan 2018 tarihi itibari ile daha pahalı olan son kaynak tedarik tarifesi üzerinden faturalandırma yapılacaktır.
• 2016 yılında yüksek tüketim limitini geçmediniz ama işletmeniz giderek büyüyen bir yapıya sahip ve elektrik tüketiminiz her geçen gün artıyor. Diyelim ki Şubat ayında yüksek tüketim limitini doldurdunuz. Şubat 2018 tarihinden üç ay sonra, yani haziran ayının ilk günü son kaynak tedarik tarifesinden faturalandırılırsınız.
• Yine işletmenizin tüketimi giderek yükseliyor. Nisan ayında ilgili tebliğ uygulamaya koyulduğunda halen limiti geçmemiş olun. Temmuz ayında tüketimleriniz iyice arttı ve limiti geçtiniz. Bu tarihten üç ay sonra Kasım ayı itibari ile son kaynak tedarik tarifesi ile faturalandırılırsınız.

Yüksek tüketimli tüketici grubuna dahil olduğunuzda, lisans sahibi şirketler sizi bilgilendirmekle yükümlü tutulmuş. Bu şirketler bir kısım elektrik abonelerine yüksek tüketimli gruba girdiğini bildirmek zorundadır.

“İlk kez bu kapsama dahil olmayan tüketiciler için fiyat hemen uygulanır ve tebligat zorunluluğu yoktur. Söz konusu fiyat değişimini içeren fatura hesaplamalarında kıst uygulanır“

Yukarıdaki cümle ile anlatılmak istenen ise Nisan sonrası yani tebliğin yürürlülüğe girmesinden sonrası dönem kast edilmiştir. Yani yüksek tüketimli grup kapsamına girdiniz ve görevli tedarik (eski adı Tedaş) şirketi sizi bu durumdan haberdar da etti. Sonra tekrar tüketiminiz arttı ve ikinci kez yüksek tüketimli gruba girdiniz. Bu olduğunda, size ikinci defa bildirim yapılmaz ve direkt olarak son kaynak tarifesi uygulanır demek istemişler. Eğer fiyatlar, aylara göre farklı ise tüketimin ait olduğu gün sayısına göre fiyatlandırma yapılır. Diyelim ki 30 gün tüketim yapılan bir fatura olsun. 10 günü Eylül ayından 20 günü Ekim ayından olsun. Eylül ve Ekim fiyatları farklı olsun. Tüketimlerin ait olduğu aylardaki birim fiyatlara göre hesaplama yapılır ve sonra toplanarak tek bir fiyat ortalaması oluşturulur. Buna kıst uygulaması denilir.

Mevcut tüketicilerin durumu

GEÇİCİ MADDE 1– (1) Kurul tarafından yüksek tüketimli tüketiciler için belirlenen tüketim miktarına 2018 yılı öncesinde sahip olanlar hakkında son kaynak tedarik tarifesi üzerinden faturalandırma 01/04/2018 tarihinde başlar. Söz konusu tüketicilere bu tarihe kadar düşük tüketimli tüketiciler için geçerli olan son kaynak tedarik tarifesi uygulanır.

Üzerinde yorum yapacağımız geçici madde de ise OSB, Çimento ya da Demir-Çelik Fabrikaları gibi yüksek tüketim limitini geçeceği kesin olan grup hedeflenmiş olmalı diye düşünüyorum. Belirlenen yüksek tüketimli tüketici limitini 2018 yılı öncesinde geçen tüketiciler Nisan ayı itibari ile son kaynak tedarik tarifesi üzerinden faturalandırılmaya başlarlar. Nisan öncesi dönem için mevcut tarifenin fiyatları uygulanacaktır.

Makale İçinde Geçen Terminoloji

Düşük tüketimli tüketiciler: Son kaynak tüketici gruplarından Kurulca sosyal ve ekonomik durumlar gözetilerek belirlenen miktarın altında enerji tüketenlerin oluşturduğu tüketici grubunu,

Görevli tedarik şirketi: Dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin hukuki ayrıştırması kapsamında kurulan veya son kaynak tedariği yükümlüsü olarak Kurul tarafından yetkilendirilen tedarik şirketini,

Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,

Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

İkili Anlaşma: Gerçek ve tüzel kişiler arasında özel hukuk hükümlerine tabi olarak, elektrik enerjisi ve/veya kapasitenin alınıp satılmasına dair yapılan ve Kurul onayına tabi olmayan ticari anlaşmaları,

Son Kaynak Tedariki: Serbest tüketici niteliğini haiz olduğu hâlde elektrik enerjisini, son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirilen tedarik lisansı sahibi şirket dışında bir tedarikçiden temin etmeyen tüketicilere elektrik enerjisi tedarikini,

Son Kaynak Tüketici Grubu: Son kaynak tedariki kapsamında enerji tüketen tüketicilerin Kurul tarafından belirlenecek kriterlere göre iki ayrı gruba ayrılması sonucu ortaya çıkan yüksek tüketimli tüketiciler ile düşük tüketimli tüketicilerden oluşan tüketici gruplarını,

Yüksek Tüketimli Tüketiciler: Son kaynak tüketici gruplarından Kurul tarafından belirlenen miktara eşit veya bu miktarın üzerinde enerji tüketenlerin oluşturduğu tüketici grubunu, ifade eder.